+0 به یه ن
چكيده:
يكي از مهمترين رفتارهاي اجتماعي انسان
تشكيل خانواده و تلاش براي حفظ بقاء است در تمام اديان الهي نيز به اين امر
توجه ويژه‌اي شده است. در قرآن مجيد آيات بسياري درباره ازدواج در ضرورت
آن آمده است. مردم كشور ما نيز با عنايت فرهنگي غني و ريشه‌دار خود و
همچنين با تكيه بر اصول متعالي دين مبين اسلام همواره براي ازدواج و تشكيل
خانواده اهميت خاصي قائل بوده‌اند. در سالهاي اخير بدنبال تغييرات شگرف
سياسي، فرهنگي، اجتماعي، و اقتصادي در سطح جامعه، نوسانات چشمگيري نيز در
كيفيت و كميت ازدواج و طلاق در بين جوانان بروز نموده است كه البته در
مقايسه با جوامع ديگر اين ارقام كمتر مي‌باشد. ولي با عنايت به ريشه‌هاي
عميق فرهنگي و پشتوانه ديني در مردم كشورمان ضرورت بررسي مساله ازدواج و
نقاط قوت و ضعف آن در جامعه از جهات مختلف احساس مي‌گردد در راستاي چنين
احساسي نياز و با توجه توان به محدوديت موضوع بر آن شدم تا مطالعه مقطعي
(نظرسنجي) بر روي گروهي كه آسيب‌پذيرترين اقشار جوان جامعه يعني دانشجويان
رشته‌هاي مختلف دانشگاه شهيد بهشتي انجام دهم ابزار اصلي پژوهش پرسشنامه ما
خود ايفايي مي‌باشد كه اعتبار آنها تاييد شده بود و اين پرسشنامه‌ها براي
دو گروه دانشجويان دختر و پسر به طور يكسان تهيه شده بود و سوالات آنها به
شكل سئوالات بسته انتخاب گرديد. از نتايج قابل توجه اين طرح تاكيد و اهتمام
دختران و پسران بر عوامل معنوي و ديني و اخلاقي است به طوريكه اكثر ايشان
ايمان و اصالت خانوادگي و تفاهم اخلاقي را از نكات بسيار موثر بر زندگي
زناشويي دانسته‌اند. همچنين اكثر ايشان انگيزه ازدواج خود را براي دستورات
الهي، احساس نياز به داشتن يك همدلي و همرازي پيشگيري از آلوده شدن به
مفاسد اجتماعي مي‌دانند. هر دو گروه دختران و پسران به اين واقعيت اذعان
داشتند كه اساسي‌ترين معضل در امر ازدواج مشكلات و نارسايي‌هاي اقتصادي
است. آنچه از موضوع نتايج حاصل مي‌آيد آن است كه دانشجويان عزيز ارزشهاي
منطبق بر ارزشهاي ديني و ملي خود در امر ازدواج در نظر دارند ولي مشكلات و
موانع بسياري در راه تحقيق خواسته‌هاي ايشان وجود دارد كه شايسته است
مسئولين ذيربط و خانواده‌ها در جهت رفع موانع و تسهيل امر ازدواج تلاش
درخور و كاربردي اعمال نمايند.
فهرست مطالب
چكيده ۱
فصل اول
مقدمه ۳
بيان مسئله پژوهش ۶
بيان فرضيه‌هاي پژوهش ۶
هدف پژوهش ۸
ضرورت پژوهش ۸
تعريف مفاهيم پژوهش (تعريف نظري مفاهيم، تعريف عملياتي مفاهيم) ۹
فصل دوم: دانستنيهاي موجود در مورد عنوان پژوهش و پيشينه پژوهش
بخش نخست
تاريخچه ازدواج ۱۵
مفهوم ازدواج ۱۵
ازدواج در زمان مختلف در ايران ۱۹
ازدواج در ايران امروز ۲۰
ازدواج در كشورهاي مختلف جهان ۲۰
انگيزه، اهداف، فوايد و زمان ازدواج در دين اسلام ۲۳
ازدواج ازديدگاه روانشناسي ۲۴
بخش دوم:
عوامل زناشويي ۲۵
تحرك اجتماعي و همسر گزيني ۲۵
دو متغير اساسي: سن و ويژگيهاي فرهنگي ۲۷
انتخاب همسر از ديدگاه فرهنگي ۲۷
بخش سوم:
عشق در ازدواج ۲۸
همسان همسري ۲۹
مشكلات و موانع موجود بر سر راه ازدواج ۳۰
پيشينه پژوهش ۳۱
فصل سوم: روش تحقيق
روش تحقيق ۳۴
گزينش نمونه ۳۴
روش نمونه‌گيري ۳۴
جامعه آماري ۳۴
حجم نمونه ۳۵
ابزار تحقيق ۳۵
مدت اجراي تحقيق ۳۶
روش آماري ۳۶
فصل چهارم: جمع‌آوري اطلاعات و يافته‌هاي پژوهش
مقدمه ۳۸
جداول دو بعدي مربوط به سئوالات پرسشنامه ۳۸
فصل پنجم : تجزيه و تحليل نتايج پژوهش
استنتاج و نتيجه گيري ۵۱
موانع و محدوديتهاي طرح تحقيق ۵۴
پيشنهادات ۵۵
منابع مورد استفاده ۵۶
ضمائم ۵۸
منابع مورد استفاده:
ـ آصفي، آمنه: خانواده و تربيت در ايران، انتشارات مجله مكتب مام،
۲۵۳۶،باقر ساروخاني: مقدمه‌اي بر جامعه‌شناسي خانواده، انتشارات سروش ،
۱۳۷۰،۱۶۸ صفحه
ـ بهنام، جمشيد: جمعيت‌شناسي عمومي، چاپ دانشگاه تهران،۱۳۴۸
ـ شاملو، سعيد: بهداشت رواني، انتشارات رشد، ۱۳۷۲
ـ موقر، رحيم : جامعه‌شناسي خانوادگي، چاپخانه شفق، ۱۳۳۹،۲۵۴ صفحه
ـ نبوي، بهروز: مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم اجتماع، چاپخانه سترك، چاپ هفتم، ۱۳۶۹،۲۲۲ صفحه