+0 به یه ن
مقدمه:
در سلسله مراتب تحول، دوره سالمندي مرحله نهايي قلمداد مي‌شود. به نظر مي‌رسد برخي ويژگي‌هاي كمال مانند پختگي و خردمندي در دوره سالمندي به حد اعلاي خود مي‌رسند. اما از سوي ديگر مي‌دانيم كه با گذر از دوره ميانسالي و ورود به دوره بزرگسالي و سالمندي، ضعف‌هايي نيز در فرد عارض مي‌شوند. با اين وصف اين‌كه آيا سالمندي همراه با پختگي است و يا آن‌كه سالمندي ضعف عمومي را در پي دارد، مي‌تواند تضادي را ايجاد نمايد. آيا به راستي سالمندي همواره از دست دادن و افت توانايي‌هاست يا آن‌كه همراه با برخي از دست‌دادن‌ها و افت‌ها، اكتساب‌ها و توانايي‌هايي نيز بروز مي‌يابد؟ اگر به محيط اطراف خود نگاهي گذرا داشته باشيم، سالمنداني را مي‌بينيم كه هم‌چنان در اين دوره، مولد، سالم، خوش‌فكر، سرزنده و شاداب هستند، اما عده‌اي ديگر وابسته و غيرفعال يا مانند بيماران مبتلا به آلزايمر دچار فراموشي شده و حتي نزديك‌ترين افراد خود را نيز نمي‌شناسند. اين مي‌تواند براي اكثر افراد نوجوان، جوان و ميانسال جذاب باشد كه چنان‌چه شانس ادامه حيات داشته باشيم، چه نوع سالمندي در انتظارمان است؟ آيا ما نيز سالمندي مولد، فعال، سالم خواهيم شد؟ يا آن‌كه با ورود به سالمندي، دوره‌اي از ضعف، بيماري و طرد اجتماعي را تجربه خواهيم كرد؟ آيا رسيدن به هر يك از اين دو قطب سالمندي نتيجه محتوم و از پيش‌تعيين‌شده‌اي كه بايد منفعلانه انتظار آن‌را كشيد يا آن‌كه مي‌توان نتيجه كار را براساس دخالت‌ها و دستكاري‌هاي عوامل و متغيرهايي تغيير داد؟ آيا بيماريي مانند آلزايمر با تبعاتي كه دارد، تنها نتيجه يك‌سري عوامل ژنتيكي مي‌باشد و هيچ راه مبارزه‌اي با آن وجود ندارد؟ اگر اين‌چنين است پس چرا در طي سالهاي اخير كه جوامع به سمت صنعتي‌شدن پيش رفته و انواع استرس‌ها و فشارها بر فرد وارد مي‌شود، رقم اين بيماري به شدت بالا رفته است، به طوري‌كه در مجله پزشكي لانست عنوان شده در هر ۷ ثانيه ۱ نفر در دنيا به اين بيماري دچار مي‌شوند.
حدود نيم قرن است كه سازمان بهداشت جهاني بر روي مسئله‌اي به عنوان پيشگيري از بيماري‌ها در حفظ سلامت سالمندان كار مي‌كند و از سال ۱۹۸۲، سالي كه سازمان ملل متحد كنگره جهاني خود را در وين پيرامون مشكلات بهداشت سالمندان برپا نمود اين مسئله به صورت چشمگيرتري مورد توجه قرار گرفت. (رستگارپور، ۱۳۷۸)
طرح مسئله
پيشرفت چشمگير در علوم پزشكي، بالا رفتن سطح بهداشت جامعه و امكانات زيستي، كاهش مرگ و مير و تولد ميانگين عمر بشر را بالا برده است. امروزه متوسط عمر در بعضي از كشورهاي پيشرفته به بيش از ۸۵ سال رسيده است. (سيام، ۱۳۸۰).
افزايش سن كاركرد دستگاه‌هاي مختلف بدن را دچار اختلال مي‌كند و اين دگرگوني موجب عزلت و گوشه‌نشيني در سالمندان مي‌شود. زيرا به خاطر ضعف جسماني نسبت به ديگران احساس ناامني كرده و دوري گزيدن را بر حضور در اجتماع ترجيح مي‌دهند. هم‌چنين تغييرات رواني نظير كاهش حافظه، هوش، ضعف گيرنده تمايل سالمندان به حفظ خاطران گذشته را بيشتر مي‌كند و از آن يك مكانيسم دفاعي مي‌سازد كه سالمند را از روزگار بحراني دوران سالخوردگي به دنياي مطلوب گذشته مي‌كشاند. (انجمن آلزايمر ايران، ۱۳۸۲)
فهرست مطالب
عنوان ……………………………………………………………………………………………… صفحه
مقدمه ………………………………………………………………………………………………… ۷
فصل اول
طرح مسئله …………………………………………………………………………………………. ۱۰
انگيزه پژوهشگر …………………………………………………………………………………. ۱۲
هدف اصلي تحقيق………………………………………………………………………………… ۱۲
ضرورت و اهميت موضوع……………………………………………………………………. ۱۲
سئوالات اصلي تحقيق…………………………………………………………………………… ۱۴
فرضيه‌هاي تحقيق………………………………………………………………………………… ۱۳
فصل دوم
بخش اول ادبيات نظري ……………………………………………………………………….. ۱۶
ويژگي‌هاي جمعيتي سالمندان ……………………………………………………………….. ۱۷
- ويژگي‌هاي جمعيتي سالمندان در جهان ……………………………………….. ۱۸
- ويژگي‌هاي جمعيتي سالمندان در ايران ……………………………………….. ۱۸
بيماري آلزايمر ……………………………………………………………………………………. ۱۹
تاريخچه …………………………………………………………………………………………….. ۱۹
علائم بيماري آلزايمر …………………………………………………………………………… ۲۱
عوامل ايجادكننده بيماري آلزايمر ………………………………………………………….. ۲۲
رابطه تعداد افراد خانواده و آلزايمر ……………………………………………………… ۲۴
مراحل بيماري آلزايمر …………………………………………………………………………. ۲۵
نظريه‌هاي جامعه‌شناختي ……………………………………………………………………… ۲۶
نظريه رهايي از قيد ……………………………………………………………………………… ۲۷
انتقادهاي ارائه شده به نظريه رهايي از قيد ……………………………………………. ۲۹
نظريه فعاليت……………………………………………………………………………………….. ۳۱
انتقادهاي ارائه شده به نظريه فعاليت……………………………………………………… ۳۳
نظريه تضاد………………………………………………………………………………………… ۳۶
نظريه محيط اجتماعي ………………………………………………………………………….. ۳۵
سالمندي به عنوان يك فرهنگ فرعي ……………………………………………………… ۳۵
سالمندي به عنوان گروه اقليت ……………………………………………………………… ۳۵
نظريه نقش …………………………………………………………………………………………. ۳۶
نظريه فرانوگرايي…………………………………………………………………………………. ۳۶
نظريه‌هاي روانشناختي…………………………………………………………………………. ۳۷
نظريه پيوستگي……………………………………………………………………………………. ۳۷
نظريه رواني اجتماعي اريك اريكسون ……………………………………………………. ۳۷
بخش سوم: چارچوب نظري تحقيق ……………………………………………………….. ۳۹
مدل نظري تحقيق ………………………………………………………………………………… ۴۲
فصل سوم: روش‌شناسي پژوهش
…………………………………………………………………………………………………………..
جامعه آماري ……………………………………………………………………………………… ۴۴
روش نمونه‌گيري…………………………………………………………………………………. ۴۴
نحوه جمع‌آوري اطلاعات و ابزار سنجش ………………………………………………. ۴۵
تعريف مفاهيم پژوهش ………………………………………………………………………… ۴۵
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده‌هاي پژوهش
توصيف داده‌ها……………………………………………………………………………………. ۵۳
تحليل داده‌ها ………………………………………………………………………………………. ۵۳
بخش اول نتايج توصيفي پژوهش ………………………………………………………….. ۵۴
بخش دوم نتايج استنباطي پژوهش ………………………………………………………… ۷۵
نتايج حاصل از آزمون فرضيات پژوهش ……………………………………………….. ۸۰
فصل پنجم: نتيجه‌گيري و پيشنهادات
تجزيه و تحليل يافته‌هاي حاصل از آزمون فرضيات ………………………………… ۸۳
منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………….. ۸۸
ضمائم ………………………………………………………………………………………………. ۹۱
فهرست جداول
جدول ۱- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب جنسيت………………….. ۵۴
جدول ۲- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب سن ……………………… ۵۵
جدول ۳- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب تعداد افراد خانواده…. ۵۶
جدول ۴- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب وضعيت تاهل ………… ۵۷
جدول ۵- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب پايگاه شغلي…………… ۵۸
جدول ۶- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب ميزان تحصيلات ……. ۵۹
جدول۷- توزيع فراواني نمونه مورد مطالعه بر حسب ميزان درآمد…………… ۶۰
جدول۸- توزيع فراواني سوال ۸ پرسشنامه …………………………………………… ۶۱
جدول۹- توزيع فراواني سوال ۹ پرسشنامه …………………………………………… ۶۲
جدول۱۰- توزيع فراواني سوال ۱۰ پرسشنامه ……………………………………….. ۶۳
جدول۱۱- توزيع فراواني سوال ۱۱ پرسشنامه ……………………………………….. ۶۴
جدول۱۲- توزيع فراواني سوال ۱۲ پرسشنامه ……………………………………….. ۶۵
جدول۱۳- توزيع فراواني سوال ۱۳ پرسشنامه ……………………………………….. ۶۶
جدول۱۴- توزيع فراواني سوال ۱۴ پرسشنامه………………………………………… ۶۷
جدول۱۵- توزيع فراواني سوال ۱۵ پرسشنامه ……………………………………….. ۶۸
جدول۱۶- توزيع فراواني سوال ۱۶ پرسشنامه………………………………………… ۶۹
جدول۱۷- توزيع فراواني سوال ۱۷ پرسشنامه ……………………………………….. ۷۰
جدول۱۸- توزيع فراواني سوال ۱۸ پرسشنامه ……………………………………….. ۷۱
جدول۱۹- توزيع فراواني سوال ۱۹ پرسشنامه ……………………………………….. ۷۲
جدول۲۰- توزيع فراواني سوال ۲۰ پرسشنامه ……………………………………….. ۷۳
جدول ۲۱- توزيع فراواني سوال ۲۱ پرسشنامه ……………………………………… ۷۳
جدول ۲۲- توزيع فراواني سوال ۲۲ پرسشنامه ……………………………………… ۷۴
جدول۱- آزمون استنباطي فرضيه اول ………………………………………………….. ۷۵
جدول۲- آزمون استنباطي فرضيه دوم …………………………………………………. ۷۶
جدول۳- آزمون استنباطي فرضيه سوم ………………………………………………… ۷۷
جدول۴- آزمون استنباطي فرضيه چهارم ……………………………………………… ۷۸
جدول۵- آزمون استنباطي فرضيه پنجم………………………………………………….. ۷۹
منابع و ماخذ:
۱- آبراكمبلي، نيكلاس و همكاران (۱۳۷۰) فرهنگ جامعه شناسي، مترجم: حسن، پويان، تهران.
۲- احمدي روزبهاني، نويد (۱۳٫۸۱). آلزايمر را فراموش نكنيم- تهران سال دوم- شماره ۱۴۱٫
۳- احمدي، سيروس (۱۳۷۸) جامعه‌شناسي و سالخوردگي. مجموعه مقالات نخستين همايش سالمندي (جلد دوم)، تهران گروه بانوان نيكوكار.
۴- استوارنت، مارتا؛ واندن بوس، گري‌آر (۱۳۷۳)، روانشناس سالمندي، مترجم: ندا رحيمي، سيامك انتشارات آستان قدس رضوي.
۵- انجمن خيريه حمايت از بيماران آلزايمر، بروشور آلزايمر را بهتر بشناسيم، ۱۳۸۴٫
۶- بشارت، سيما؛ رمضان‌پور، سوره(۱۳۸۰)، آلزايمر، چاپ اول، مركز بهداشت استان گلستان.
۷- پورتر، شمير، ۱۳۸۳، بيماري آلزايمر، ترجمه محسن ارجمند- انجمن آلزايمر ايران.
۸- توسلي، غلامعباس (۱۳۷۵)، جامعه‌شناسي كار و شغل، تهران، انتشارات سمت.
۹- جنيفرهي، بيماري آلزايمر، (۱۳۸۴)، ترجمه سياره، اميري، انجمن آلزايمر ايران.
۱۰- حيدرنيا، محسن، ۱۳۷۸، پيران پيامبرانند، مجموعه مقالات نخستين همايش پديده سالمندي در ايران (جلد دوم) تهران گروه بانوان نيكوكار.
۱۱- خرمي، فرهاد؛ رستگارپور، شيرين؛ آقايي دوست، مرجان (۱۳۷۸) عرضه بيمه هزينه مراقبت‌هاي بلندمدت سالمندي در ايران، مجموعه مقالات نخستين همايش پديده سالمندي، (جلد دوم)، تهران گروه بانوان نيكوكار.
۱۲- سام آرام، عزت الله (۱۳۷۹)، موقعيت سالمندان در خانواده، مجموعه مقالات اولين كنفرانس بين‌المللي سالمندي در ايران- جلد دوم- تهران: گروه بانوان نيكوكار.
۱۳- سيام، شهره (۱۳۸۰)، وضعيت اقتصادي سالمندان، بهداشت جهان- سال چهاردهم.