+0 به یه ن
چكيده :
موضوع : بررسي اوضاع سياسي، تاريخي، اجتماعي، فرهنگي بني حماد در الجزاير.
حكومت حمادي از سال ۴۱۹ ه.تا ۵۴۷ ادامه داشت و حدود يك قرن و نيم سال توسط
مغربي هاي اصيل به قدرت رسيدند عرصه حكومت آمدند قبل از آن مغرب شاهد
حكومت بني رستم اياضي بود كه تامدت را پايتخت خويش قرار داده بودند و توسط
فاطميون سرنگون شدند دولت حمادي در دوران حكومت مغرب در الجزاير نقش مهمي
در گسترش اسلام و زبان عربي داشتند حماد توانست در استقلال و ايجاد دولتي
واحد بر باديس بن مغر پيشي گيرد پس از آن سعي و تلاش فراواني از خود نشان
داد تا اين دولت را تشكيل داده و آنرا سازماندهي و بر آن حكومت كند.
نظام حكومتي آنان استبدادي موروثي بود حاكمان خود را از تشكيل دولت و
كابينه مشورتي براي اداره امور مملكتي و نظامي محروم نمي ساختند پس از
حماد، پسرش قائد و پس از او محسن و… ، عهده‌دار امور حكومتي گشته تا به
يحيي بن عزيز كه سقوط حمادي ها در زمان او صورت گرفته رسيد.
پيروي از
ارعاب ، اجبار ، قساوت كه پايه‌گذار آن حماد بود باعث عصيان گري بسياري از
قبايل گشته و آنان را با خانوادة حمادي درگير كرد، آنان به زور ارتش حكومت
كرده و گاهي عليه يكديگر اقدام به كودتا و شورش مي كرند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: كليات
پيشينه پژوهش
بيان مسئله
پرسش هاي پژوهش
اهداف پژوهش
تحليل منابع تحقيق
فصل دوم : اوضاع جغرافيايي مغرب اوسط به دوران فرمانروايي بين حماد
الف) شهرهاي مهم بني حماد (از ديد جغرافيايي تاريخي )
۱- قلعه بني حماد(پايتخت بني حماد)
۲- شهرأشير
۳- شهر بجايه
ب) كشاورزي دولت بني حماد
۱- محصولات كشاورزي
۲- دامداري و پرورش طيور و غيره
ج)اقتصاد و صنايع بين حماد
۱-بازرگاني و دادو ستد (تجارت داخلي و خارجي )
۲- استخراج معدن
۳- صنايع دستي
۴- راه هاي خشكي و دريايي و غيره…
۵- ضرب سكه
۶- صادرات و واردات
فصل سوم :اوضاع سياسي ـ تاريخي دوران بني حماد
۱-اصل و نسب حماديون
۲- مؤسس دولت بين حماد
۳- فرمانروايان حمادي
حماد بن بلكين (۴۰۵ ـ ۴۱۹ ـ ه.ق)
قائد بن حماد (۴۱۹ـ ۴۴۶)
محسن بن قائد ( ۴۴۶ ـ ۴۴۷)
بلكين دوم ابن محمد( ۴۴۷ـ ۴۵۴)
ناصرابن علناس (۴۵۴ ـ ۴۸۱)
منصور ابن ناصر (۴۸۱ـ۴۹۸)
باديس بن منصور (۴۹۸ـ ۵۱۵)
يحيي بن عزير (۵۵۱ـ ۵۴۷)
غلبه موحدون
فصل چهارم :اوضاع اجتماعي حماديان
قوميت ،زبان ،دين ، مذهب حماديان
الف)طبقات مردم
اشراف ، بزرگان (فرمانرواـ شاهزادگان ـ وزراء و ….)
تجار و بازرگانان
صاحبان حرف و صنايع
كشاورزان و كارگران
ب) اوضاع اداري دولت بني حماد
۱-فرمانروايي
۲- وزارت و كتاب
۳-دادگستري
۴- شرطه
۵- حسبه
۶-ديوانهاي مهم عصر‌بني‌حماد(عرض ـ مظالم ـ بريد ـ اشراف‌و …)
۷- بيت المال
۸- خراج و ماليات
فصل پنجم :اوضاع فرهنگي بني حماد
الف ) آموزش و پرورش
۱-نهادهاي آموزشي (مسجد ـ مكتب خانه ـ رباط ـ خانقاه و …)
۲-علوم نقلي (قرآن ـ سنت ـ حديث ـ تفسيرـ فقه و اصول و …)
۳-علوم ادبي (نثر و نظم و ….)
۴-علما و دانشمندان عصر حمادي
ب) آثار و ابنيه دوران حماديان (مساجد ـ رباط ها ـ پل ها ـ كاخ ها ، … )
چكيده رساله به انگليسي
عكس ها و نقشه ها و تصاوير
كتابشناسي پايان رساله
المراجع العربيه
۱- ابن حمديس القطي(د.سعد شلبي) رساله ما جستير بدارالعلوم (في تاريخ الارب) .
۲- الاستبصار في عجايب الامصار – وصف مكه و المدينه و مصر و بلاد المغرب – لكتاب مراكشي من كتاب القرن السادس الهجري – نشر و تعليق د – سعد زغلول عبدالحميد، مطبعه جامعه الاسكندريه سنه ۱۹۵۸م.
۳- االاسلام (هنري ماسيه) ترجمه بهيج شعبان – منشورات دارعويدات – بيروت.
۴- الاسلام في المغرب و الاندلس (ليفي بروفنسان) – ترجمه د –السيد عبدالعزير سالم – نشر مكتبه النهفته المصريه – سلسله الالف كتاب سنته ۱۹۵۶ م.
۵- الاسلام و الثقافه العربيه ج۱ (جزء الاول) (د. حسن احمد محمود)- دارالنهفته المصريه ۱۹۶۳ م.