بررسي رابطه سبك رهبري مديران (براساس نظريه ليكرت) با ميزان رضايت شغلي دبيران در مدارس راهنمايي دخترا
+0 به یه ن
چكيده
اين تحقيق به منظور گردآوري نظرات دبيران در مورد سبك رهبري مديران مدارسشان بر اساس نظريه ليكرت و رابطه آن با ميزان رضايت شغلي دبيران در مدارس مي باشد. فرض اساسي اين تحقيق آن است كه بين سبك رهبري مديران براساس نظريه ليكرت با ميزان رضايت شغلي دبيران در جامعه آماري مورد نظر رابطه معني داري وجود دارد.
روش تحقيق به صورت پيمايشي است، جامعه آماري اين پژوهش كليه دبيران زن شاغل در مدارس راهنمايي دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصيلي ۸۴-۸۳ به تعداد ۲۰۱ نفر مي باشند كه با استفاده از جدول (تاكمن) از بين ۲۰۱ نفر دبير شاغل در ۱۱ مدرسه شاهد تعداد ۱۳۳ نفر به روش نمونه گيري طبقه اي تصادفي تعيين گرديد. جهت جمع آوري اطلاعات لازم در مورد مسأله تحقيق، از دو نوع پرسشنامه بسته پاسخ استفاده گرديد. يكي پرسشنامه اي كه سبك رهبري مديران را براساس چهار سبك رهبري ليكرت مورد بررسي قرار مي دهد و ديگري پرسشنامه رضايت شغلي (مينه سوتا) مي باشد كه ميزان رضايت شغلي دبيران را از كارشان مورد بررسي قرار مي دهد. روش غالب در اين پژوهش روشي همبستگي پيرسون مي باشد. اطلاعات گردآوري شده با استفاده از بسته نرم افزاري رايانه اي (spss) و با آزمونهاي تجزيه و تحليل واريانس يك طرفه “Anova” و بررسي معني دار بودن تفاوت ميانگين نمرات دو گروه مستقل “t.test” و همچنين آزمون تكميلي ديگر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و نتايج ذيل حاصل گرديد.
۱- بين سبك رهبري مديران (براساس نظريه ليكرت) با ميزان رضايت شغلي دبيران در جامعه آماري مورد نظر رابطه معني داري وجود دارد
۲- بين سبك رهبري آمرانه – استثماري ليكرت با ميزان رضايت شغلي دبيران در جامعه آماري موردنظر رابطه معني داري وجود ندارد
۳- بين سبك رهبري آمرانه – خيرخواهانه ليكرت با ميزان رضايت شغلي دبيران در جامعه آماري مورد نظر رابطه معني داري وجود ندارد
۴- بين سبك رهبري مشورتي ليكرت با ميزان رضايت شغلي دبيران در جامعه آماري مورد نظر رابطه معني داري وجود دارد
۵- بين سبك رهبري مشاركتي ليكرت با ميزان رضايت شغلي دبيران در جامعه آماري مورد نظر رابطه معني داري وجود دارد.
فهرست مطالب
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
فصل اول: كليات تحقيق
مقدمه…………………………………………………………………………………………… ۲
بيان مسأله …………………………………………………………………………………… ۳
دلايل ضرورت و توجيه انجام تحقيق ………………………………………………. ۳
اهداف تحقيق ………………………………………………………………………………… ۵
اهداف كلي تحقيق ………………………………………………………………………….. ۵
اهداف ويژه تحقيق ………………………………………………………………………… ۶
فرضيه‌هاي تحقيق …………………………………………………………………………. ۶
فرضهاي تحقيق يا جانشين …………………………………………………………….. ۶
متغيرهاي اساسي تحقيق ……………………………………………………………….. ۶
تعريف عملياتي واژه‌ها و اصلاحات …………………………………………………. ۷
تعريف رهبري ……………………………………………………………………………… ۷
تعريف سبك رهبري ليكرت ……………………………………………………………. ۸
تعريف رضايت شغلي ……………………………………………………………………. ۹
دبيران ……………………………………………………………………………………….. ۱۰
مدارس شاهد …………………………………………………………………………….. ۱۱
مشكلات و تنگناهاي تحقيق …………………………………………………………… ۱۱
فصل دوم: ادبيات تحقيق
بخش اول (رهبري) ……………………………………………………………………… ۱۴
مقدمه…………………………………………………………………………………………. ۱۴
تعريف رهبري ……………………………………………………………………………. ۱۵
تمايز مديريت و رهبري………………………………………………………………… ۱۶
تعريف سبك رهبري…………………………………………………………………….. ۱۷
تئوري‌هاي رهبري ………………………………………………………………………. ۱۸
تئوري‌هاي شخصيتي رهبري ……………………………………………………….. ۱۹
نظريه سنتي رهبري …………………………………………………………………….. ۱۹
نظرية صفات شخصي رهبر………………………………………………………….. ۲۰
تئوري‌هاي رفتاري رهبري …………………………………………………………… ۲۰
مطالعت دانشگاه آيووا …………………………………………………………………. ۲۱
مطالعات دانشگاه اُهايو ………………………………………………………………… ۲۲
مطالعات دانشگاه ميشيگان …………………………………………………………… ۲۲
شبكه مديريت …………………………………………………………………………….. ۲۳
تحقيقات اسكانديناوي ………………………………………………………………….. ۲۵
تئوري‌هاي اقتضايي …………………………………………………………………….. ۲۶
الگوي فيدلر ……………………………………………………………………………….. ۲۶
تئوري موقعيتي هرسي و بلانچارد…………………………………………………. ۲۸
تئوري مبتني برتبادل نظر رهبر با اعضاء ………………………………………. ۳۱
تئوري مسير ـ هدف ……………………………………………………………………. ۳۲
الگوي رهبري مشاركتي ………………………………………………………………. ۳۴
متغيرهاي موقعيتي در الگوي تجديدنظر شده رهبري مشاركتي ………… ۳۵
پنج شيوة رهبري در الگوي رهبري مشاركتي ………………………………… ۳۶
سيستمهاي مديريت …………………………………………………………………….. ۳۷
سبك رهبري ليكرت …………………………………………………………………….. ۳۷
تئوري‌هاي جديد رهبري ……………………………………………………………… ۴۱
جايگزيني رهبري ………………………………………………………………………… ۴۱
رهبر عملگرا و رهبر ايجاد كنندة تحول ………………………………………….. ۴۲
رهبر عملگرا ………………………………………………………………………………. ۴۳
رهبراني كه تحول ايجاد مي‌كنند ……………………………………………………. ۴۳
بخش دوم (رضايت شغلي)……………………………………………………………. ۴۵
ارزشها ……………………………………………………………………………………… ۴۵
انواع ارزش ……………………………………………………………………………….. ۴۵
نگرشها ……………………………………………………………………………………… ۴۶
انگيزش ……………………………………………………………………………………… ۴۷
نظريه‌هاي انگيزش ………………………………………………………………………. ۴۹
تئوري‌هاي محتوايي …………………………………………………………………….. ۵۰
۱ـ تئوري سلسله مراتب نيازها………………………………………………………. ۵۰
۲ـ تئوري دو جنبه‌اي انسان …………………………………………………………. ۵۳
۳ـ تئوري دو عامل انگيزش ………………………………………………………….. ۵۳
۴ـ تئوري سه نياز مك‌كلند …………………………………………………………… ۵۴
۵ـ تئوري نيازهاي زيستي، تعلق و رشد ………………………………………… ۵۵
تئوري‌هاي فرآيندي …………………………………………………………………….. ۵۶
۱ـ تئوري انتظار و احتمال ……………………………………………………………. ۵۶
۲ـ تئوري برابري ……………………………………………………………………….. ۵۸
۳ـ تئوري اسناد ………………………………………………………………………….. ۵۹
انواع نگرش ……………………………………………………………………………….. ۶۰
رضايت شغلي …………………………………………………………………………….. ۶۲
رابطه انگيزش با رضايت شغلي ……………………………………………………. ۶۲
۱ تاريخچه مطالعات در مورد رضايت شغلي ………………………………….. ۶۲
۲ تعريف رضايت شغلي ………………………………………………………………. ۶۳
(۱-۲) تعيين رضايت شغلي ………………………………………………………….. ۶۶
۳ عوامل تعيين كنندة رضايت شغلي ………………………………………………. ۶۷
۴ عوامل مؤثر بر رضايت شغلي …………………………………………………… ۶۹
۵ فاكتورهاي مؤثر در رضايت شغلي از نظر «جنيفر» ……………………… ۷۰
۶ پيامدهاي رضايت شغلي و عدم رضايت شغلي ……………………………. ۷۱
۷ نظريه‌هاي رضايت شغلي ………………………………………………………….. ۷۲
- نظريه «بروفي»…………………………………………………………………………. ۷۲
- نظريه «كورمن» ………………………………………………………………………. ۷۳
- نظريه «پارسون» ……………………………………………………………………… ۷۴
اندازه‌گيري رضايت شغلي …………………………………………………………… ۷۵
بخش سوم (سابقه تحقيقاتي موضوع) ……………………………………………. ۷۷
تحقيقات خارجي …………………………………………………………………………. ۷۷
تحقيقات داخلي ……………………………………………………………………………. ۸۰
خلاصه فصل ……………………………………………………………………………… ۸۴
فصل سوم: روش انجام تحقيق
روش تحقيق ………………………………………………………………………………. ۸۷
جامعه و نمونه آماري …………………………………………………………………. ۸۸
تعداد و روش نمونه‌گيري ……………………………………………………………. ۸۹
روش و ابزار گردآوري اطلاعات ………………………………………………….. ۹۰
روايي و اعتبار پرسشنامه‌ها ………………………………………………………… ۹۳
روش تجزيه و تحليل اطلاعات ………………………………………………………. ۹۵
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده‌ها
بخش اول ـ توصيف داده‌ها …………………………………………………………. ۹۷
بخش دوم ـ تحليل استنباطي داده‌ها …………………………………………….. ۱۲۰
آزمون فرضيه‌ها ………………………………………………………………………. ۱۲۱
فصل پنجم: نتايج و پيشنهادها
خلاصه يافته هاي پژوهشي ……………………………………………………….. ۱۲۵
يافته هاي ديگر پژوهش …………………………………………………………….. ۱۲۸
محدوديتهاي تحقيق …………………………………………………………………… ۱۳۰
الف – محدوديتهاي خارج از كنترل محقق ……………………………………. ۱۳۰
ب – محدوديتهاي در اختيار محقق ……………………………………………… ۱۳۱
پيشنهادها ………………………………………………………………………………… ۱۳۱
فهرست منابع فارسي ………………………………………………………………… ۱۳۳
فهرست منابع خارجي…………………………………………………………………. ۱۳۷
ضمائم……………………………………………………………………………………… ۱۳۸
فهرست جدول‌ها
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
۱-۲: عوامل مؤثر در رضايت شغلي ……………………………………………… ۷۰
۱-۳: تعداد نمونه در هر ناحيه از شهر تهران…………………………………. ۸۹
۱-۴: مشخصات آماري دبيران به تفكيك سن………………………………….. ۹۷
۲-۴: مشخصات آماري دبيران به تفكيك ميزان تحصيلات………………… ۹۸
۳-۴: مشخصات آماري دبيران به تفكيك سابقه تدريس……………………. ۹۹
۴-۴: مشخصات آماري دبيران به تفكيك سابقه تدريس درمدارس شاهد ۱۰۰
۵-۴: توزيع فراواني دبيران به تفكيك تأهل …………………………………… ۱۰۱
۶-۴: توزيع فراواني سبك‌هاي رهبري مديران از ديدگاه دبيران………. ۱۰۲
۷-۴: توزيع فراواني پاسخ آزمودني‌ها به كل پرسشنامه
سبك رهبري ليكرت…………………………………………………………… ۱۰۳
۸-۴: توزيع فراواني پاسخ آزمودني‌ها به كل پرسشنامه رضايت شغلي ۱۰۵
۹-۴: توزيع فراواني سبك‌هاي رهبري مديران از ديدگاه دبيران در ناحيه شمال ۱۰۶
۱۰-۴: توزيع فراواني سبك‌هاي رهبري مديران از ديدگاه دبيران در ناحيه جنوب ۱۰۷
۱۱-۴: توزيع فراواني سبك‌هاي رهبري مديران از ديدگاه دبيران در ناحيه شرق ۱۰۸
۱۲-۴: توزيع فراواني سبك‌هاي رهبري مديران از ديدگاه دبيران در ناحيه غرب ۱۰۹
۱۳-۴: توزيع فراواني سبك‌هاي رهبري مديران از ديدگاه دبيران در ناحيه مركز ۱۱۰
۱۴-۴: توزيع فراواني سؤال يكم پرسشنامه رهبري……………………….. ۱۱۱
۱۵-۴: توزيع فراواني سؤال دوم پرسشنامه رهبري………………………. ۱۱۱
۱۶-۴: توزيع فراواني سؤال سوم پرسشنامه رهبري……………………… ۱۱۱
۱۷-۴: توزيع فراواني سؤال چهارم پرسشنامه رهبري…………………… ۱۱۱
۱۸-۴: توزيع فراواني سؤال پنجم پرسشنامه رهبري……………………… ۱۱۲
۱۹-۴: توزيع فراواني سؤال ششم پرسشنامه رهبري…………………….. ۱۱۲
۲۰-۴: توزيع فراواني سؤال هفتم پرسشنامه رهبري……………………… ۱۱۲
۲۱-۴: توزيع فراواني سؤال هشتم پرسشنامه رهبري…………………….. ۱۱۳
۲۲-۴: توزيع فراواني سؤال نهم پرسشنامه رهبري……………………….. ۱۱۳
۲۳-۴: توزيع فراواني سؤال دهم پرسشنامه رهبري………………………. ۱۱۳
۲۴-۴: توزيع فراواني سؤال يازدهم پرسشنامه رهبري………………….. ۱۱۴
۲۵-۴: توزيع فراواني سؤال دوازدهم پرسشنامه رهبري………………… ۱۱۴
۲۶-۴: توزيع فراواني سؤال سيزدهم پرسشنامه رهبري………………… ۱۱۵
۲۷-۴: توزيع فراواني سؤال چهاردهم پرسشنامه رهبري……………….. ۱۱۵
۲۸-۴: توزيع فراواني سؤال پانزدهم پرسشنامه رهبري…………………. ۱۱۵
۲۹-۴: توزيع فراواني سؤال شانزدهم پرسشنامه رهبري……………….. ۱۱۵
۳۰-۴: توزيع فراواني سؤال هفدهم پرسشنامه رهبري…………………… ۱۱۶
۳۱-۴: توزيع فراواني سؤال هجدهم پرسشنامه رهبري………………….. ۱۱۶
۳۲-۴: توزيع فراواني سؤال نوزدهم پرسشنامه رهبري…………………. ۱۱۶
۳۳-۴: توزيع فراواني سؤال بيستم پرسشنامه رهبري……………………. ۱۱۷
۳۴-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و يكم پرسشنامه رهبري…………… ۱۱۷
۳۵-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و دوم پرسشنامه رهبري………….. ۱۱۸
۳۶-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و سوم پرسشنامه رهبري…………. ۱۱۸
۳۷-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و چهارم پرسشنامه رهبري………. ۱۱۸
۳۸-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و پنجم پرسشنامه رهبري…………. ۱۱۹
۳۹-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و ششم پرسشنامه رهبري………… ۱۱۹
۴۰-۴: توزيع فراواني سؤال بيست و هفتم پرسشنامه رهبري………….. ۱۱۹
۴۱-۴: ضريب همبستگي بين سبك‌هاي رهبري ليكرت با رضايت شغلي ۱۲۰
۴۲-۴: ضريب همبستگي بين سبك‌هاي رهبري با هر يك از عوامل رضايت شغلي ۱۲۰
۴۳-۴: آزمون فرض اول…………………………………………………………….. ۱۲۲
۴۴-۴: آزمون فرض دوم……………………………………………………………. ۱۲۲
۴۵-۴: آزمون فرض سوم…………………………………………………………… ۱۲۲
۴۶-۴: آزمون فرض چهارم………………………………………………………… ۱۲۳
۴۷-۴: آزمون فرض پنجم…………………………………………………………… ۱۲۳
فهرست نمودارها
عنوان ………………………………………………………………………………….. صفحه
۱-۲: شبكة مديريت …………………………………………………………………….. ۲۴
۲-۲: پيش‌بيني‌هاي نظرية اقتضايي رهبري………………………………………. ۲۷
۳-۲: الگوي موقعيتي رهبري هرسي و بلانچارد ……………………………… ۳۰
۴-۲: تئوري مسير ـ هدف ……………………………………………………………. ۳۳
۵-۲: سلسله مراتب نيازها ……………………………………………………………. ۵۲
۶-۲: مدل رضايت شغلي ……………………………………………………………… ۷۲
۱-۴: توزيع فراواني دبيران به تفكيك سن……………………………………….. ۹۷
۲-۴: توزيع فراواني دبيران به تفكيك ميزان تحصيلات……………………… ۹۸
۳-۴: توزيع فراواني دبيران به تفكيك سابقه تدريس…………………………. ۹۹
۴-۴: توزيع فراواني دبيران به تفكيك سابقه تدريس در مدارس شاهد ۱۰۰
۵-۴: توزيع فراواني دبيران به تفكيك تأهل …………………………………… ۱۰۱
فهرست منابع فارسي
- ۱٫ الواني، سيد مهدي: مديريت عمومي، چاپ شانزدهم، نشر ني، ۱۳۸۰٫
- ۲٫ استونر، جيمزآرتور فينچ. آر، ادوارد فري من، دانيل آر، گيلبرت: مديريت(سازماندهي، رهبري، كنترل) ترجمه علي پارساييان و محمد اعرابي، جلد دوم، چاپ اول، تهران، دفتر پژوهشهاي فرهنگي، ۱۳۷۹٫
- ۳٫ اسماعيلي، حسن: بررسي رابطه رضايت شغلي و عملكرد آموزشي معلمان مقطع ابتدايي آموزش و پرورش منطقه ۱۸ تهران، دانشگاه تربيت معلم، ۱۳۷۳٫
- ۴٫ بحرالعلوم، حسين: ارتباط بين فرهنگ سازماني و سبك مديريت با رضايت شغلي كارشناسان تربيت بدني شاغل در تهران، دانشكده تربيت بدني دانشگاه تربيت معلم، ۱۳۷۸٫
- ۵٫ برنجي، محمدرضا: مديريت آموزشي و آموزشگاهي، چاپ اول، گلچين،۱۳۷۱ .